Levende molen

place_alot

De vereniging LEVENDE MOLENS, https://www.levendemolens.be, die ongetwijfeld gekend is bij de eigenaar, kan misschien adequaat advies verstrekken. Een erfgoedpremie van het agentschap Onroerend Erfgoed voor herstel van de molen en om de molen terug maalvaardig te maken, houdt een verplichting in om de molen ook één keer per maand te laten draaien en hem beperkt open te stellen voor publiek. Zou het niet mooi en uniek zijn, dat we in het centrum van het dorp draaiende wieken kunnen observeren en - als we dichterbij komen - knarsende raderen kunnen horen; zou dat niet mooi zijn?

De stenen molen van Zwijnaarde

place_like

De molen is gelegen aan het kruispunt Heerweg-Noord en Tramstraat. De ingang van de Brasserie De Mythe is aan de Heerweg-Noord. De oorsprong van de molen zou in de 18de eeuw liggen. Eerst als oliewindmolen voor het malen van lijnzaad tot olie, later werd hij gebruikt als graanmolen, initieel als windmolen, daarna met dieselaandrijving. In 1943 werd hij omgevormd tot een elektrische maalderij. Deze maalderij bleef in werking tot 1963. In 1971 werd een grondige restauratie uitgevoerd. Daarvan getuigt een gedenkplaat op het gelijkvloers van de molen: "Geopend op 6 augustus 1972 door Baron Etienne della Faille en schepenen Vlerick, in aanwezigheid van de eigenaar Kamiel Sonneville". De molen werd op 30 april 1945 geklasseerd als monument. Sinds de harde en natte winter 2010/2011 vertoonde de windmolen op de oostkant een grote bult. De buitenmantel van de molen is opgetrokken in poreuze steen en absorbeert bij regen en sneeuw vocht. Tijdens zware vrieskou bevriest het water in de stenen, met uitzetting als gevolg. Dit fenomeen leidde tot "de steenpuist" die door velen werd opgemerkt en vraagtekens opwierp! De stabiliteit van de molen komt hierdoor echter niet in gevaar daar de molen een gemetste binnenmantel heeft die volledig intact is. In de lente van 2012 is de steenpuist opengebarsten en zijn de stenen naar beneden gekomen. Eigenaar Koen Steurbaut wil de schade herstellen. Er werd reeds contact genomen met Monumentenzorg om een voorstel uit te werken voor een volledige opknapbeurt. Die wordt voor een groot deel (80%) gesubsidieerd daar de molen geklasseerd is. Tot op heden heeft Monumentenzorg nog niet geantwoord. Het gelijkvloers en de eerste verdieping zouden, na opkuis, een mooie tentoonstellingsruimte kunnen zijn. De huidige eigenaar Koen Steurbaut en echtgenote Sabine Sierens zijn eigenaar van de ganse site, inclusief brasserie "De Mythe" die verhuurd wordt. Zelf baten zij de moderne feestzaal "Het Molenhof" uit. Bron: artikel van in Geert Goethals in De Kiosk nr. 23 (september 2012) In Zwijnaarde staat nog de enige resterende windmolen van Gent: de “Molen Sonneville” (zie De Kiosk nrs. 22 en 23). De herstelwerken aan de molen zijn deze zomer van start gegaan. De wieken werden reeds van de molen gehaald. Deze stenen bergmolen diende oorspronkelijk enkel voor het slaan van olie, maar werd nadien ook gebruikt voor het malen van graan. Bij regentbesluit van Prins Karel van 30 april 1945 werd de molen als monument beschermd, doch dit kon niet verhinderen dat de molen zich in zorgwekkende toestand bevindt. Onder meer een steenpuist heeft de wand aan getast en het dak is dringend aan vervanging toe. Het Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed Vlaanderen vordert van de eigenaar de volledige herstelling van de windmolen, maar weigerde ons verdere details. Maar dat het een zeer prijzige zaak wordt, is duidelijk. Koen Steurbaut en zijn dochter Kim van de NV Steurki, eigenaars van de molen, ramen de kosten van de totale restauratie op liefst 730.000 euro, waarvan slechts 40% wordt gesubsidieerd. De hoog oplopende kosten zijn volgens hen te wijten aan een slechte uitvoering van de renovatiewerken die in de jaren ‘70 werden gerealiseerd. Daarom organiseerde de eigenaar ook activiteiten voor een financiële ondersteuning. Op 29 september 2019 was er een Zwijntjesontbijt. Bron: artikel van Tom Van Wynsberge in De Kiosk nr 51 (september 2019). Het beheersplan van de molen van september 2019, opgesteld door Architectenbureau Sabine Okkerse bvba uit Oudenaarde, bevat volgende toelichting De windmolen werd in 1834 ingedeeld in de eerste klasse met een kadastraal inkomen van 266 Frank. In 1922 werd de molen verkocht aan Kamiel Sonneville, molenaar in Zwijnaarde. Wanneer de molen ook graan begon te malen, is moeilijk te achterhalen. Er werd met windkracht gemalen tot in 1932. De olieslagerij lijkt op dat ogenblik sinds lang niet meer gefunctioneerd te hebben. In 1943 werd op het gelijkvloers een mechanische maalderij ingericht. Op dat moment werd de toen nog aanwezige olieslagerij gedeeltelijk ontmanteld. In 1963 werd ook de maalderij, die op dat ogenblik al elektrisch werd aangedreven, stilgelegd. In 1971 – 1972 werd de molen grondig gerestaureerd. Molenkap, ramen en deuren, .. werden vernieuwd. Ook de molenromp werd hersteld. De moerbalken, waarvan de koppen ingerot waren, werden ‘hersteld’ met betonnen consoles. De molen kreeg twee nieuwe roeden, gemaakt door de firma Verhaeghe. Dit zijn, voor zover bekend, de laatste roeden die dit bedrijf heeft gemaakt. De molentechnische uitrusting werd daarbij grotendeels ontmanteld, o.a. de koning werd afgezaagd. Een gedenksteen in de poortdoorgang vermeldt de gegevens van de architect en aannemer, architect was Fernand Weyers ( 1921 -1991 ) uit St Niklaas, aannemers waren Johannes Walraevens en Etienne Van Laecke. Noch de plannen, noch het lastenboek van deze restauratie werden teruggevonden. Er bleven wel enkele foto’s van voor 1970 bewaard. De duidelijkste afbeelding van voor de restauratie, is deze uit de collectie Storme in het stadsarchief in Gent, ze toont de molen in de jaren ’50. Zowel de molenromp ( mosgroei ) als de wieken ( kapotte hekstokken en windplanken ) vertonen tekenen van verval . De tweede reeks foto’s toont de molen in de periode tussen 1950 en de restauratie van 1970. Het verval heeft zich verder doorgezet, de afwerklagen zijn verder verdwenen en het hekwerk is verder beschadigd. Ook de kapbedekking heeft schade opgelopen. Niet alleen werd bij de restauratie van 1971 het uitzicht van de molen gewijzigd, ook molentechnisch werden er, kort na de restauratie al heel wat gebreken genoteerd. In 1992 wordt door architect Paul Gevers, in opdracht van de toenmalige eigenares, Mevr. M. Sonneville, een dossier voor de restauratie opgemaakt. De restauratie beoogt het bouwkundig en molentechnisch herstel, waarbij het de bedoeling is om de molen opnieuw draaivaardig te maken. Ook de elektrische maalstoel zou opnieuw in werking gesteld worden. De restauratie werd echter nooit uitgevoerd. In 2001 wordt de NV Steurki eigenaar van de molen. De stenen buitenmuur van de belt wordt hersteld en herschilderd. In februari 2008 werden herstellingswerken aan de molen uitgevoerd : de roeden worden opgewigd in de askop, de vangbalk wordt opgetrokken en er wordt een zwambestrijding uitgevoerd. In 2015 wordt een onderhoudspremie toegekend voor exterieur- en interieurwerken. De muren worden aan de binnenzijde gezandstraald om de latex verf te verwijderen en de houten vloerroosteringen worden ondersteund. De overige in het dossier voorziene werken worden niet uitgevoerd. Foto: Foto Marc Careel (zie fotoboek van Marc: http://users.skynet.be/careelmarc/ ) Zie ook: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/26968

Plaats waar ik graag ben

place_like

(Maité)