kasteel Nieuwgoed

place_like

Het kasteel Nieuwenhove, ook wel Nieuwgoed geheten, heeft als adres Grotesteenweg-Zuid nr. 4. Het bestaat heden uit een kasteel met aanhorigheden en een gewezen hoeve gelegen in een enorm domein met park, vijver en landerijen. Het landgoed wordt begrensd door de Rijvisschestraat (NO), Grotesteenweg-Zuid (ZO) en Heistraat (NW) en is vanaf elk van deze straten toegankelijk via rechte dreven. In 1834 had het domein een oppervlakte van 151 ha. Over de voorgeschiedenis van het kasteel is weinig of niets bekend. Op deze plaats stond oorspronkelijk een ontginningshoeve van de Sint-Pietersabdij. Op de Caerte figuratieve van de Prochie Swynaerde van 1683 staat het Goed ten Nieuwenhove duidelijk afgebeeld met de nu nog min of meer aanwezige ringwal. Deze hoeve groeide in de 17de eeuw uit tot kasteel of lusthof dat werd aangekocht door de Gentse familie Soenens, een rijk koopmansgeslacht. Door laken- en lijnwaadhandel in de 15de eeuw groeide deze familie tijdens de 16de-18de eeuw in bezit en aanzien en bekleedde voorname Gentse functies. Zo werden zij bijvoorbeeld eigenaar van het grote herenhuis in de Jan Breydelstraat waar het huidige Designmuseum gevestigd is. Het was ridder Jean-Baptiste Soenens (1676-1746), schepen van de Keure en directeur van de Oost-Indische Compagnie, in 1697 gehuwd met Agnes Maelcamp, die in 1715 het kasteel in Zwijnaarde kocht. Zoon ridder Jean–Baptiste (1707-1784) huwde in 1755 met Jeanne-Marie de Coninck (1725-1796) en bewoonde het kasteel met hun gezin. Hun zoon, eveneens een Jean-Baptiste (1756-1837), woonde op zijn beurt in het Nieuwgoedkasteel en had er 10 kinderen. Deze was tevens burgemeester van Zwijnaarde van 1807 tot 1817 en liet op het kerkhof van Zwijnaarde een familiegrafkelder aanleggen onder de doopkapel. Hij werd daar, evenals zijn echtgenote en nazaten, begraven. Dit geldt o.a. voor zijn zoon Edward (1797-1880) die van 1862 tot 1869 eveneens burgemeester was van Zwijnaarde. Edward erfde het kasteel. Hij en/of zijn vader lieten verbouwingsplannen opmaken door grote architecten als Jean-Baptiste Pisson (1763-1818), Jean-Baptiste Van De Capelle (1772-1833) en Louis Minard (1801-1875) die vermoedelijk echter nooit uitgevoerd werden. In 1915 werd het kasteel door brand verwoest. Of dit door de oorlog kwam is niet te achterhalen. Pas in 1928 werd het in opdracht van de nieuwe eigenaar Emile Soenens (1898-1986), de neef van Edward en oud-burgemeester van Sint-Denijs-Westrem (1906-1918), volledig herbouwd. Het nieuwe kasteel werd ontworpen door de beroemde Gentse architect Valentijn Vaerwyck (1882-1959) die eerder in 1909 ook het Zwijnaardse kasteel Predikherenhof tekende. Hij werd echter vooral bekend als de ontwerper van de nieuwe Gentse Belforttoren (1911) en het pittoreske dorp “Oud-Vlaendren” op de Gentse Wereldtentoonstelling van 1913. Hij woonde toen aan de Sterre in het door hem gebouwde huis “Eigen Heerd”. Aan de hand van iconografisch materiaal kan men zien dat het Nieuwgoedkasteel volledig geïnspireerd is op het vorige kasteel uit de 18de eeuw. De strenge symmetrie in de gevelopbouw, de festoenen, het mansardedak met oeil-de-boeufs en pseudofronton roepen de Lodewijk XVI-stijl op. Op de voorgevel staan de wapenschilden van de families Soenens en de Coninck. De achtergevel is gemarkeerd door een centrale halfcirkelvormige uitbouw en een terras. Vlakbij het kasteel bleven 18de eeuwse dienstgebouwen alsook een neo-classicistische oranjerie uit 1881 bewaard. In 1975 werd het domein verkocht aan architect graaf René Goethals (1899-1978), afkomstig uit Vurste. Eén van de zonen, Françcois (1931-1982) haalde door zijn huwelijk met de dochter van de lokale burgemeester Etienne della Faille, Elisabeth (°1935), de familiebanden met de plaatselijke adel aan. In de oude hoeve met 19de eeuwse koets-huis en schuur werd in 1998 een seminariecentrum ingericht. Kleindochter Florence Goethals (°1965) is gehuwd met Jonkheer Pablo Janssen (°1961). Zij bewonen thans het goed. De dreef komende vanuit de Rijvisschestraat eindigt op een sierlijke empire ingangspoort die naar verluidt afkomstig zou zijn van een der in 1860 afgebroken Gentse stadspoorten. Het kasteel werd niet beschermd als monument maar maakt wel deel uit van het sedert 2003 beschermde landschap kastelensite Zwijnaarde. Bron: artikel van wijlen Arthur De Decker (1952 – 2020) in De Kiosk nr. 29 (maart 2014). Foto Marc Careel (zie fotoboek van Marc: http://users.skynet.be/careelmarc/ ) De boeiende geschiedenis van de kastelen van Zwijnaarde vormde het onderwerp van een tentoonstelling die werd opgezet door de dorpskrant De Kiosk in het JOC Variant en op de kiosk op het dorpsplein tijdens de kunstroute Trackz 2018 op 22 en 23 september 2018 (zie ook De Kiosk nr. 48) Lees ook: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/26963.