Groen Kwartier - Masterplan
Beel & Achtergael architecten ism Collectief Noord en 360 architecten // realisatie in 2016
Van Militair Hospitaal naar autovrije woon- en werkplek in 't groen.
't Groen Kwartier is al sinds het begin van de vorige eeuw bekend als het Militair Hospitaal. Tot in de jaren 90 vervulde het inderdaad die functie. Daarna kocht de stad Antwerpen de site. De stad wilde het gebied integreren in de bestaande stad en er een woongebied van maken met nieuwe groene ruimte. Nu is 't Groen Kwartier een autovrije woon- en werkplek midden in de stad waar bijna 400 gezinnen wonen. 't Groen Kwartier is gesitueerd tussen de Lamorinièrestraat, de Lange Leemstraat, de Van Luppenstraat, de Boomgaardstraat en de Marialei en heeft een oppervlakte van 7,7 hectare. De ontwikkeling van de wijk is gestart in 2005 en eindigt in 2019. Een 25-tal jaar geleden besloot het Ministerie van Defensie van de Belgische staat om de site te verlaten. Daarop heeft de stad Antwerpen gesprekken aangeknoopt met het Ministerie van Defensie om de site te kunnen kopen om zo als grondeigenaar de ontwikkelingen op de locatie te kunnen sturen.
De stad had enkele belangrijke doelstellingen bij de ontwikkeling van het Militair Hospitaal tot 't Groen Kwartier:
- een site die gedurende 150 jaar ommuurd was, integreren in de stad zonder het specifieke karakter ervan te verliezen
- het waardevolle historische patrimonium zo veel mogelijk integreren in de ontwikkeling
- een verkeersvrije leefomgeving met een minimum aan ruimte voor gemotoriseerd verkeer
- een toegankelijk site, die belangrijke punten in de omgeving verbindt: de as Statiestraat – Driekoningenstraat, de Dageraadplaats en het Albertpark
- een groene ontmoetingsruimte voor de buurt om het tekort aan buurtgroen in de omgeving gedeeltelijk op te vangen
Bij het nadenken over de toekomstige ontwikkeling van het Militair Hospitaal is, al in een vroeg stadium, de omliggende buurt (Haringrode – Oud Berchem – Zurenborg) betrokken bij de plannen. Het was steeds de bedoeling van de stad om het gebied in de bestaande stad te integreren en een woongebied met voldoende bijkomende groene ruimte te creëren. In 2005 koos het stadsbestuur, na een ontwerpwedstrijd, voor het consortium Vanhaerents Development nv – Matexi nv om het project uit te voeren. In juli 2006 ondertekenden AG VESPA en het consortium, onder de naam NV Militair Hospitaal Antwerpen (NV MHA), een samenwerkingsovereenkomst en begonnen ze met de voorbereiding van het masterplan. Er werd gekozen om op de site van het voormalig Militair Hospitaal een nieuw woongebied te realiseren met ongeveer 400 woningen, met een gezonde sociale mix van bewoners: 35% van de woningen is bestemd voor residentieel wonen, 40% voor betaalbaar wonen en 25% voor sociaal wonen. Een andere mix is die tussen woningen met tuin en appartementen. Er is ook ruimte voor handels- en kantooractiviteiten op buurtniveau. Op de site zorgen een nieuw park van in totaal 2 hectare en een verkeersvrije inrichting voor ademruimte voor de nieuwe en de oude buurt. De bewoners parkeren ondergronds in hun privégarages. Verder wordt er bovengronds op het openbaar domein geparkeerd. Er is ook een Velo-station. Naar de omliggende buurt worden 7 doorgangen voorzien zodat 't Groen Kwartier integreert in de bestaande buurt.
Bij de ontwikkeling zijn de historische gebouwen maximaal behouden: de voormalige paviljoenen en de behouden Noord-Zuid-gebouwen worden ingericht als woningen, de kapel is een restaurant, de voormalige stookplaats een coworkingplek, het klooster is een hotel en in de Generale Staf is onder meer het kantoor van AG VESPA ondergebracht. Voor het poortgebouw aan de Lange Leemstraat wordt nog naar een geschikte invulling gezocht. De aanleg van het openbaar domein volgt de fasering van de bouwwerken. In 2014 werd een groot gedeelte van het voormalige Militair Hospitaal al openbaar domein en werd het voor het eerst in de geschiedenis toegankelijk voor het publiek. Het overige openbare domein volgt samen met de realisatie van de laatste fase Arsenaal Zuid.
De eerste bewoners vestigden zich in 2011 op de site in het gebouw Noord-Zuid Renovatie. Na de realisatie van de laatste fase Arsenaal Zuid zijn dat er tegen de 400. AG VESPA coördineert de ontwikkeling van het Militair Hospitaal door NV Militair Hospitaal Antwerpen (NV MHA), bestaande uit Vanhaerents Development nv en Matexi nv. De architectuur van 't Groen Kwartier is in handen van Stéphane Beel en Lieven Achtergael, in samenwerking met 360 architecten en Collectief Noord Architecten.
bron: https://www.agvespa.be/projecten/t-groen-kwartier#over